MÜHENDİS FATİH ve DÖKÜMCÜ URBAN...

Mühendis Fatih ve Dökümcü Urban

İstanbul'un fethi esnasında kullanılan büyük toplardan birini, Bizans'tan ayrılarak Osmanlı hizmetine giren Urban isimli Macar dökmüştü... Sıradan bir dökümcü ustasıydı Urban. Ne topların balistik ve mukavemet hesaplarından, ne de barut ölçülerinden haberi vardı. Üstelik Urban'ın pek de başarılı bir dökümcü olmadığı hemen ortaya çıktı. Çünkü Edirne'de döktüğü top, İstanbul surları önünde daha ilk atışta çatlamış, işe yaramaz bir hale gelmişti. Urban da bu esnada yaralanmış, bir rivayete göre ölmüştü. Osmanlı ustalarının döktüğü toplar kuşatma müddetince arızasız çalıştılar, surları hallaç pamuğu gibi attılar...

Havan, roket ve füze...

Fatih Sultan Mehmed Han harikulade bir balistik uzmanıydı ve büyük topların balistik hesaplarını bizzat yapmıştı. Dünya tarihinde ilk olarak, kendi tasarladığı "havan" toplarını, kuşatma esnasında seyyar fırınlarda döktürerek, Beyoğlu sırtlarına yerleştirdi ve buradan aşırtma vuruşlar yaparak Haliç'teki Bizans gemilerini batırdı...
İstanbul'un alınmasından sonra Fatih, mühendislik üzerinde çalışmalarına devam etti ve yine tarihte ilk defa bir savaşta "roket" ve "füze" kullandı. 1478 senesinde İşkodra Kalesinin kuşatılmasına Fatih'in yaptığı roketler, geceleri kuyruklu yıldızı andırır süzülüşle gökyüzünde beliriyor, vızıltılı bir ses çıkararak uçuyordu. Düştüğü her yeri yakıyor ve müthiş bir sıcaklık çıkarıyordu. Venedik kaynaklarına göre, kuyulardaki sular bile bu roketlerin sıcaklığından buharlaşıyordu...

Beş yüz sene sonra...

1480 senesindeki Rodos kuşatmasında, Osmanlı roket tekniği büsbütün geliştirilmiş olarak ortaya çıktı. Bu yeni roketler, düştükleri yerde patlıyor, çevreyi tahrib ediyordu. Rodos halkı, hatta surlardaki muhafızlar bile onlardan korunmak için kiliselerin mahzenlerine sığınıyorlardı.
Maalesef, Fatih'ten sonra bu çalışmalara devam edilmedi ve bu buluşumuzu Avrupalılara kaptırdık. Fatih'ten yaklaşık 500 sene sonra İkinci Dünya Savaşında Almanlar roket kullanmışlardı...

Vehbi Tülek